Liternatuur

Artikelen

Een wereld van emoties: zo voelt “dat”

Een kudde schapen voelt zich compleet, ook met een schaapje meer of minder. Een eikel uit het eikenbos heeft het gevoel dat hij de grootste boom van allemaal zal worden, de wroetende zwijnen daargelaten. En een donderbui voelt zich woest, wild en heethoofdig, al is het maar voor even. In de bundel van Bette Westera…

Read more

Fundamentele dierenrechten?

Wat doe je als je maandenlang je huis nauwelijks uit mag vanwege een pandemie? Voor de Rotterdamse schrijver en acteur Ramsey Nasr is het antwoord op deze vraag: nadenken en schrijven. In het boek De Fundamenten (2021) schrijft hij tijdens de coronacrisis over verschillende politieke, ecologische en existentiële vraagstukken. Het boek gaat over ons verleden…

Read more

Hosanna: Aarde, Zon, Bomen en Planeten!

Het herstel van de wederkerige relatie tussen de aarde en de mens in de dichtbundel Broze aarde (2020) van Antjie Krog Door: Cynthia Zwijnenburg ‘[H]oe kan ons die planeet versorg as ons nie mekaar versorg nie / hoe kan ons mekaar versorg as ons nie die planeet versorg nie?’ (2020: 6). Met deze versregels opent…

Read more

De klimaatroman als politiek wapen: een analyse van Het Kyoto-complot

Door: Boris Bouwman Veel klimaatromans zijn een commercieel succes, ontvangen lovende kritieken en genieten veel media-aandacht. Nu dit specifieke literaire veld groeit denken wetenschappers na over hoe Angelsaksische klimaatromans een bijdrage leveren aan het politieke debat over klimaatverandering. Wat blijkt? Engelstalige klimaatfictie staatminder ver af van politiek of beleidsvorming dan je misschien zou denken. Maar:…

Read more

De heks als ecofeministisch symbool midden in een dualistische wereld

De heks is een personage die in onze culturele verbeelding vaak wordt geassocieerd met mysterie, magie en de natuur. In de literatuur en vanuit de geschiedenis draagt zij tegenstrijdige betekenissen met zich mee. Meestal zien we haar als een mondige of machtige vrouw, waardoor ze tussen machtige mannen en onderdrukte vrouwen in kan komen te…

Read more

Naar een disabled perspectief op de klimaatcrisis: Het crippen van de dystopische klimaatroman

Het verhoogde percentage van mensen met longkanker in IJmuiden rondom de fabrieken van Tatasteel (Kankeratlas, n.d.), de uitstoot van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) door de Chemoursfabriek in Zuid-Holland die schadelijk zijn voor het immuunsysteem van mensen en eveneens kanker kunnen veroorzaken, het coronavirus en andere zoönotische virussen overgedragen van dier op mens, die zich vervolgens…

Read more
Baumeister, M. (2021, 19 maart). Woman in black jacket holding white printer paper. Unsplash. https://unsplash.com/photos/woman-in-black-jacket-holding-white-printer-paper-ctUIyfOyWsE

Dan moet speculatieve fictie de wereld maar redden

Klimaatverandering is overal om ons heen. De A12 is vaker wel afgezet door Extinction Rebellion dan niet en ook op verjaardagen en familie-uitjes lijkt het onderwerp altijd weer op tafel te komen. Des te interessanter is het dan ook dat het thema van klimaatverandering de literaire wereld nog niet overgenomen lijkt te hebben. Sterker nog,…

Read more

Het eiland als (on)mogelijke redding in een wereld van teloorgang

In De bewaker (2009) van Peter Terrin volgen we ik-verteller Michel en zijn collega Harry, twee bewakers van een parkeergarage die toegang geeft tot een appartementencomplex van de rijksten. Beiden werken voor ‘de organisatie’ die voorziet in bevoorrading, uniforms en die hun de mogelijkheid biedt om op te klimmen tot de ‘top in de bewaking’…

Read more

De zestiende eeuw plus vierhonderd jaar in het ijs: een atypische ecoroman

‘Een mensenleven is te kort om tot veel meer dan één inzicht te komen’ (p. 158), denkt de hoofdpersoon van Donald Niedekkers Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost (2022). Het is een passende en veelbelovende gedachte, omdat de verteller juist het perspectief van een enkel mensenleven overstijgt: de naamloze ik-figuur zit namelijk sinds 1597 diepgevroren in…

Read more

Millennialliteratuur in de klimaatcrisis: met je voeten in de aarde?

“In het binnenhof van de academie was een moestuin”, vertelt Nina Polak in een interview met de Volkskrant over haar verblijf in een atelier op de kunstacademie Jan van Eyck in Maastricht. “Alle studenten waren bezig met de theorie van de natuur. Maakten zich druk om hoe met het groen en het klimaat om te…

Read more